Taal

De taalontwikkeling van een kind kan vertraagd of afwijkend verlopen. Bij een vertraagde taalontwikkeling begint een kind te laat met het leren van taal, een kind begint bijv. te laat met het maken van zinnen. Bij een afwijkende taalontwikkeling verlopen stukjes van de taalontwikkeling anders dan normaal.  Een taalontwikkelingsstoornis kán samengaan met andere stoornissen, zoals (tijdelijke) slechthorendheid, ADHD, autisme, of een algehele ontwikkelingsachterstand. Toch is er heel vaak geen duidelijk aanwijsbare reden waarom een kind slecht spreekt.

Taalontwikkelingsstoornis (TOS)

Een taalontwikkelingsstoornis (TOS) is iets anders dan een taalachterstand. Bij TOS verwerken de hersenen taal op een andere manier, waardoor een kind moeite heeft met praten of het begrijpen van taal. Meer taalaanbod alleen is dan niet voldoende; er is specialistische ondersteuning nodig.  

Kenmerken van een taalontwikkelingsstoornis (TOS):

• Weinig woorden kennen
• ​Moeite met woorden vinden
• ​Slecht verstaanbaar
• ​Snel boos bij onbegrip
• ​Korte of foutieve zinnen
• ​Lijkt niet te luisteren
• Praat niet of weinig

Meertaligheid

Veel kinderen groeien meertalig op, en dat is goed voor hun hersenontwikkeling. Meertaligheid veroorzaakt geen taalachterstand, zolang het taalaanbod rijk en gevarieerd is. Belangrijk is dat elke ouder spreekt in de taal waarin die zich het best voelt. Kinderen kiezen vaak één taal om in te antwoorden, maar leren uiteindelijk soepel schakelen tussen beide.

Problemen die zich voor kunnen doen:

• Geringe woordenschat
• ​Moeite met vervoegingen, verbuigingen en lidwoorden
• ​Afwijkende zinsbouw
• ​Problemen met de articulatie
• ​Problemen met intonaties en accenten
• ​Moeite met het onderscheiden  van specifieke spraakklanken
• ​Spellingproblemen

Vertraagde taalontwikkeling

Sommige kinderen beginnen later met praten dan leeftijdsgenoten. Ze hebben soms extra ondersteuning nodig bij hun taalontwikkeling. Een logopedist kan hierbij helpen en geeft ook tips aan ouders om de taal van hun kind te stimuleren. Bij zorgen of een verwijzing kun je contact opnemen voor een eerste afspraak.

Fonologische stoornis

Jonge kinderen leren praten in hun eigen tempo. Soms hebben ze hulp nodig, bijvoorbeeld bij het vervangen van klanken zoals een -g- door een -s-, of als ze slissen of lispelen. Dit kan komen door afwijkend mondgedrag, zoals lang duimen, waardoor spieren slap worden. Dan spreken we van een fonetische stoornis, waarbij de uitspraak met training kan verbeteren.

Dyslexie

Mensen met dyslexie hebben moeite met lezen en/of spellen. Volgens Stichting Dyslexie Nederland (2008) is het ‘een hardnekkig probleem met het aanleren en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau’. Problemen met lezen en spellen kunnen veel schooltaken bemoeilijken. Al voor het leren lezen kunnen er problemen zijn met spraak- en/of taalontwikkeling. Risicofactoren voor dyslexie in de eerste jaren van de basisschool kunnen goed worden gesignaleerd en begeleid door een gespecialiseerde logopedist. Lees meer over de behandeling van lees- en spellingproblemen bij specialisaties.